Pene 163

Ua tuu atu te Peretiteni Stephen Veazey i te mau parau aò i raro nei i mua i te aro o te Etaretia e to te Apooraa rahi i te Tapati 25 nö Mäti 2007. I muri aè i te tahi taime hiòhiòraa e feruriraa, ua faataehia atu teie mau parau i mua i te aro ö te mau pupu, tino e autahuàraa o te Etaretia, àfaì-roa-hia atu ai i mua i te Apooraa rahi i te mahana piti 27 no Mäti 2007, ia hiòpoà hia, haamanahia atu ai èi heheuraa, hou a neneì hia atu ai i roto i te Puta haapiiraa faaroo e te fafauraa. Ua ômua te Peretiteni Veazey i tana mau « Parau aò » i te tahi mau haamäramaramaraa.

I te mau mahana atoà mai te taime a faatöroàhia ai au èi perofeta-peretiteni, ua amo vau i te mau hinaaro o te Etaretia i roto i toù nei ààu. I te tahi taime ua fätata roa te teiaha o te mänaònaòraa i te òre e maraa ia ù. Te reira ihoä paha tei faataahia, ìnaha nä te teiaha o te hopoià i türaì iaù ia ìmi-hau-atu-ä i te hinaaro ö te Atua. Tera ra, a tütava noa ai au ia vai-mahora i te arataìraa ä te Värua mai te tuu atu i te hiti i toù iho mau tiàturiraa taata nei, ua riro ia te reira èi tämataraa e èi haapaariatoà-raa iaù. E, à ìmi noa ai au i te hinaaroo o te Atua na roto i te pure, te tuatäpapa, e te tororaa atu te tarià i te reo ra o te Rahunui i mai roto mai i te autahi faaroo, ua rau te haamaitaìraa i färiihia è au, mai te maere rahi hoì i te tahi mau taime.

Te mau parau e te mau hohoà-faaau i muri nei, e mea na roto ia i te tutava i te färaa mai, èiaha no te mea ua ère au i te ururaa värua, no te òtià potopoto ra o te huru taata nei ia farerei anaè i te Manahope. Eaha hoì tä te taata nei nö te parau i te mau mea tei ô atu ä i töna fäito taata, àita atu ia maoti ra te ìteraa ia i tona iho ravaì-òre. Na nià atu ä, e ìmi hoì i te mau taò ia hurihia mai te au i te rauraa o te mau reo o te Etaretia na te ao nei, èiaha ra hoì te auraa tumu ia hahi. Auaè maoti ra e fafauraa matamehaì na te Värua moà ia tae te parau mau i ô atu a i te mau òtià o tera e tera reo, tera e tera nunaa

No reira, te püpü atu nei au i te mau parau aò i muri nei mai te haèhaa rahi e te ààu mauruuru i te Atua, ei tapaò no te hinaaro tuutuu-òre o te Atua ia haa-tämau noa i roto i te oraraa ö te Etaretia. A na reira ai au, te tuu atu nei i teie mau parau i roto i te rima o te Etaretia, mai toù tiàturi e e turu mai te Värua i te Autahi faaroo ia fariu i te piiraa a te Atua e päpü roa mai ra.

I to te mau tino, pupu e àutahuàraa, i tö te Apooraa rahi, e i t te Etaretia :

1

« Autahi no te Metia », to òutou ia iòa, e ua horoà hia mai te reira ei haamaitaìraa na te Atua ; o to òutou ia ihoii e to òutou piiraa. Ia tae òutou i te ìte e te päpü i tona auraa mau, èère ia to òutou anaè ananahi te fä mai, e riro atoà ra òutou ei haamaitaìraa no te ao atoà nei. Eiaha e mataù i te haere i te vähi e titauhia mai ra ia haere.

2

A. Te hinaaro mai ra Ietu Metia, te tino iho o te aroha o te Atua, i te mau nunaa atoà ia haere mai e ia färii i tona hau noa atu te täfifi e te ùmeùme o te oraraa. A pee i te Metia na te èà e toro atu ra i te hau o te Atua, ei reira ia òutou e farii ai i te mau haamaitaì e ora hope aè ai òutou.

B. Ia fanaò-huav te taata i to òutou piiraa-hia, täviniraa e te mau òroà moà atoà ei reira ratou e farerei ai i te Metia, o ia e faaora e faafaìte ia ratou i roto i te autaeaèraa o te Autahi moà ra. E te tumu mau o to òutou na tere ei nunaa paari i te faaroo, o te faahoìraa ia ia vetahi-ê i te Atua ra, e àtitià aè te fenua.

3

A. Ua piihia òutou ia faanaho i te mau èà no te hau o te Metia na te ao nei e ia ora te reira i roto i te rau-taata-raa e te rau-peu-tumu-raa. E tupu te tiaìturu o Tiona i rotopü i te mau autahi rima-horoà, te parautià e te marü.

B. Hau roa atu ä, a rohi tuutuu-òre ia haapaò òutou i te òpuaraa a te Metia ia tupu te patireia o te Atua i te fenua nei. Eiaha e òtohe i mua i te rave-taèreraa, te rave-porotitaraa e te mau ravefaarooraaxi èère no roto i te faafaaìte e te faaàpïraa no ô mai i te Atua ra. A ìmitämau i te hau e tià ai.

C. Eiaha e hape i te mau peu hiòraa riirii o te ao, e ara maite i to ratou puai, ìnaha ua tae roa te tahi pae i te tià mai na nià i te iòa o te Metia no te faatupu i te àmahamaha i roto i te ao nei, tupu atu ai ta ratou mau òpuaraa ììno. Ratou e ìmi ra ia ètaèta to tera ààu i to te tahi na roto atu i te faatiàraa i te mau pare o te mataù e te mamae , èère ia no te Atua. Ia vai ara maite òutou i teie mau peu, a riro hoì i te faaatea ia òutou i te òhipa i faataahia na òutou.

4

A. Te Atua, te Rahunui-mure-òre, te òto ra ia i te mau àti-tano-òre, mai te feia veve, tei àvauhia i rapae i to ratou tiàhapa, tei rave-ìno-hia, pohe-maì-hia. Eere te reira i ta te Atua. Eiaha to òutou tarià ia turi i te tiàororaa a te mau metua i te ao atoà nei e ìmi ra i te tahi ànanahi maitaì aè no to ratou mau tamarii. Eiaha e huritua atu ia ratou. Inaha ia maitaì hoì ratou ra ua maitaì atoà ia òutou.

B. Te fenua nei, tei hämanihia i te aroha o te Atua èi vähi e ùaà mai ai te ora, te rurutaìna ra ia i roto i te ahoaho, ìnaha te mörohi noa atu ra te natura a faaruru ai i te nounou e te tamaì a te taata. Ia faaea te taata i te manaò ë òna tei hau i te mau mea atoà e èita hoì òna e roohia i te àti ia ààmu hua-nane-noa i te mau faufaa fenua.

C. Ia fänaò àtitià aè te mau uì i te haapiiraa e te mau raveà a te autahi no te haaparareraa i te hau o te Metia na roto i te mau tuhaa atoà o te oraraa nei. A faaineine i te mau pipi no ànanahi ia poro i te tahi raveraa àpï nö te arai i te àti veve, te àti maì, te tamaì e te rave-ìno-raa heipuni. E riro ta ratou mau òhipa i te tupu maite mai te mea e faatupu ratou i te hinaaro o te Atua ia vai ora noa tei rahuhia e Ana.

5

A. Te titau-onoono-hia atu nei te tino àhuru ma piti ia pahono hiemateòa i te mea i piihia ai ratou èi Àpötetoro tari-hau no te Metia e hope aè. Ua tonohia te mau Àpötetoro na te ao nei èi arataì no te Etaretia i te faaoraraa taata ; e ia tano hoì te pororaa èvaneria no te patu i te mau autahi türama no te parautià e te hau ia au i te hinaaro o te Metia. A rohi ai ratou mai te paari o te faaroo e te hoèraa o te manaò, ia haamämä atoà ia ratou ia ratou iho i te tahi o ta ratou mau hopoià, e riro ia i te hotu-maite ta ratou pororaa i te poroì a te Metia no te tiaìturu e te faaora-faahou-raa o te ao nei.

B. No te faatupu vave i te pororaa èvaneria, ia rave-àmui te mau Àpötetoro e te mau Hitu àhuru no te haamau i te tahi mau Pü mitinareraa taaê. O te mau Hitu àhuru te mau veà matamua roa no te hau o te Metia, e tei ia ratou ra te faaineineraa i te èà ia färii-vave-hia te mau Àpötetoro èi ìte.

C. Ia faarahi hia te mau raveà no te pii e te tonoraa i te mau Peretiteni Hitu àhuru e te mau mero no te Pupu Hitu àhuru iho, ia òhie aè to ratou rave àmuiraa e te Tino Ahuru ma piti. Ia ruru pinepine te tino Ahuru ma piti, te mau Peretiteni Hitu àhuru e te Pupu Hitu àhuru ia märamarama te tahi i te tahi ë èaha mau na to te Evaneria ia ravehia na mua.

6

A. E fafauraa moà roa te Autahuàraa, e tià roa ai ia faaturahia te reira na roto i te tiààu maiteraa i te tino, te feruriraa, te värua e te tauàraa atu i te taata tupu. Ia riro te Autahuàraa èi feia ààu haèhaa e te parautià, tei faaoti e püpü ia ratou èi tävini ia vetahi ê, e ia maitaì hoì te Autahi i roto i te faaroo.

B. E ìtehia te mana o te Autahuàraa i roto i to ratou puai i te täviniraa ia vetahi ê. Tera ra hoì, ua faariro roa te tahi pae i taua tiàraa moà ra èi raveà no te haafanaòraa ia ratou iho e àore ra no te faatupu i ta ratou mau òpuaraa tataì tahi. Ua faariro hoì vetahi i te Autahuàraa èi peu noa no te oraraa, mai te haapaò òre i te faito è au no te faaineine e te pahono i taua piiraa ra.

C. Te vai noa nei a taua faaueraa ra i to te Autahuàraa ia faahanahana i to ratou piiraa hia na roto i te hoturaa värua, te ìmiraa i te ìte, te rima mähora taaê , te oraraa parautià e te täviniraa àueue òre. Nafea paì ia te Värua è faaî ai i te mau àuà te òre e hinaaro ra e faaààno ia ratou iho no te farii e te òpere i te reira ia au i te muihere e te parau tià a te Atua ?

D. Te vai noa nei ä te parau aò i horoà ê hia atu na ia nanea te mau raveà a te Autahuàraa no te hinuhinu o ta ratou rohiraa mitionare e àore ra to ratou haapuairaa ia ratou iho i te täviniraa. Nä te Peretiteniraa mätamua e horoà i te mau rëni arataì no te faaòhipa i te mau faaotiraa mai te faatura i te rauraa o te mau täère i roto i te Etaretia. Te mea päpü ra, e faitohia te tävini maitaì ia au i te puai o tona faaroo i te püpüraa ia na iho no te pahono i te hinaaro o te Autahi faaroo.

7

A. Ua riro te mau päpaì moà èi ìte päpü no te Puna mure òre o te märamarama e te parau mau, e àita reà ta te taata nei e te rauraa o te mau reo no te àpo taatoà mai i te reira. Ua papaì e ua taraihia te mau papaì moà e te taata nei, na roto i te heheuraa e te uru tamauraa a te värua i roto i te tereraa o te tau e te rau täèreraa.

B. Eiaha te mau papaì moà ia haamori ìtoro hia. O te Atua mure òre anaè tei faaìte hia mai e te mau papaì moà, o ia anaè te tià ia haamorihia. Na te huru iho o te Atua, tei heheuhia e Ietu Metia na roto i te haapäpüraa a te Värua moà, e horoà mai i te faito e au no te tätara e àore ra te faaòhiparaa i te mau papaì moà, e àita atu ai.

C. Eita e au i te Atua ia faaòhipa hia te mau papaì moà no te haafaufaa òre, àore ra no te haafao i te taata, to ratou taura, to ratou àpeniraa e àore ra to ratou tiàraa tötiare. Ua rau hämani ìnoraa tei ravehia i nià i te tahi mau tamarii herehia e te Atua na roto ia i te faaòhipa tano òreraa hia te mau päpaì moà. Te tïtauhia atu nei te Etaretia ia faaî e ia tätarahapa i te na reira raa.

D. Ia rohi àmui te mau päpaì moà, te värua mata ara, te ìte e te paari i roto i te autahi faaroo no te faaìteraa mai i te hinaaro mau o te Atua. Ia haere òutou na nià i teie èà e tià ai, ìnaha o te ëà ia o te Metia ora ra, èi reira ia òutou e ìte atu ai i taua märamarama ra ia hiti mai i nià ia òutou i to òutou na tere.

8

A. Ua riro te Hiero èi moihaa no te heheu tämauraa i roto i te oraraa o te Etaretia. Te pii mai ra tona mau tapaò e Pü täviniraa ia noho faatura tatou i mua i te aro o te Atua. Ratou tei faaoti ia haere na te èà värua o te faaoraraa, te faafaìteraa, te hau, te haapaariraa faaroo e te ìte, e riro ia ratou i te faaàpï hia a farerei ai i te Rahu mure òre.

B. Te vai atu ra te tahi atu mau haamaitaì e pïhaa mai roto mai i te Hiero, mai te pape ora ra no te tamarü e te faanä i tei pëpë e tei mamae i roto i te oraraa nei. Ia tupu ora noa te Hiero e tià ai, mai te tahi pü moà no te haamoriraa, te haapiiraa, te faatupuraa i te autahi, e te faaineineraa i te mau uì atoà ia riro èi pipi mau.

C. E ia tae hoì te reira i te tupu mäiteraa, èi reira ia te mau àmuiraa ààutae, tei piri mai i te Hiero e àtitià aè te ao nei, e î ai ratou i te ora àpï. Te niu no teie araraa värua, o te ìte päpüraa hia ia ë te pii mai ra te Hiero i te Etaretia ia riro taatoà èi nao moà no te hau o te Metia, èi reira hoì te hui taata no te mau pätireia atoà o te ao, te mau taura taata atoà, te rau huru atoà o te oraraa e ruru àmui ai i roto i te fare värua hoè tei òre i piha haere hia, tupu atu ai te òpuaraa a te Metia ia au i tona pupu tutiaraa ia na iho.

9

No te rahi o te horoà a te Atua, ua ìte te mau pipi tei paari i roto i te faaroo ë, nafea ra ia pahono i te reira, na roto ia i te püpüraa i ta ratou ia au i to ratou ààutae, èiaha ra na roto i te faaue e te faaheporaa. A faatiàma ia òutou i te haavï a te mau peu matauhia e òutou no to òutou noa iho fänaò. A horoà ma te rimamahora ia au i tei maraa ia òutou. E hau e te òaòa mure òre tei faataahia no ratou e paari i roto i te muihere o te rima horoà ma te tiaì òre i te hoo. Te vai ra anei te tahi atu ä faanahoraa e au i te Atua o Na e horoà mai ra mai te tau e a tau e a hiti noa atu, no te maitaì o tana iho i rahu ?

10

A. Ua herehia òutou paatoà e tataì hoè i te here atua mure òre, e te ùmere ra i te mau taime atoà a nuu ai to òutou faaroo. Te mihi nei te Atua i te hii ia òe, ia roroma to òe mamae, ia î ta òe àuà, e ia päutuutu hoì to òe na tiaìtururaa.

B. Eiaha e huritua ia na, no te teòteò, te mataù e àore ra te täiva ia Na tei hinaaro noa na i te maitaì no òe e tei herehia e òe. A haere mai i mua i te aro o te Rahunui mure òre ma te manaò tae e te hau o te ààu, e a huaì i te mau haamaitaì mai ô mai i te Evaneria ra. Ia putapu òe i te muihere o te Atua ra e tià ai.

11

A. Te pii mai ra te Atua ia tià mai tana Autahi mata ara mai roto mai i te mau pätireia o te ao nei, e ìnaha ua ìte hia i te püpü ùànaraa ia na iho ia tupu te hau o te Atua i heheuhia na roto mai ia Ietu Metia. Mäoti te muihere e te paari o te Atua, ua rau haamaitaì e te mau raveà tei horoà hia i teie autahi ia riro èi Autahi mau no te Metia. Te mea faufaa mau ra, o tona ia püai nö ô mai i te Metia ra e toro e hotu na roto i te rauraa o te Etaretia e te hoè atoàraa o tana àveià, tana tiàturiraa tumu e tana täviniraa na te ao nei.

B. Te vai atu ra rave rahi mau mea e riro i te haaparuparu e te haapau hoì i te taime o te Etaretia. Tera ra, e hopoià na te nunaa mata-ara i te hiò mäiteraa e, èaha mau na te mea maitaì e tià ia täpapa i te roaraa o te tere e vai mai ra i mua ia na.

Ei püòiraa i tëie i nià aè ra, te hinaaro nei au e faatae atu mai roto i te hohonuraa o toù nei ààu, i toù nei here i te Etaretia o teie mahana e tae atu i tö ànanahi. Noa atu te teimaha o te hopoià, te òaòa nei au i te täviniraa ia òutou, e aù mau taeaè e aù mau tuahine i te Metia ra, òutou tei mäìti hia e te Värua èi ìte, èi àito no te Etaretia ia faaàpï hia. Ia tere àmui tatou mai te tiàturi te tahi i te tahi, e te ìte àueue òreraa ë, o na tei faaue na ia tupu te Etaretia, te tamau noa mai ra ia i te arataì i te reira nö te faatupuraa i tona hinaaro atua.

Päpaìhia mai te aroha e te hau
Stephen Veazey
Peretiteni no te Etaretia
Initipeneteni, Mituri,
I te 29 no Mäti 2007